Elektronik Sigara Bağlantılı Gizemli Ölümler başlıklı gazete haberlerini görünce hemen bu yazıyı yazdım. Aslında EVALI - Gizemli akciğer hastalığı konusunda bunu işlemiştim ama hala söyleyeceklerim var.
İşte bu yazıyı yazmama neden olan haber. Elektronik sigara kullananlar dikkat…’Gizemli’ ölümler devam ediyor. Sabah gazetesi, CNN Türk, odatv derken neredeyse tüm Türk basınının haberi benzer başlıklarla bu "haberin" yayınladığını gördüm.
Haberin ana kaynağını araştırmak için google’a “electronic cigarette mysterious deaths” yazdım ve aynı Türk basını gibi yabancı basında da elektronik sigaradan kaynaklandığı düşünülen gizemli ölümler hakkında haberler bolca vardı. Bir de gizemli akciğer hastalığını İngilizce “mysterious lung disease” olarak arattım.
Türk Basını Orijinal Haberin Yarısını Vermiş
Haber Amerika kaynaklı. Özetle bugüne kadar 6 kişinin gizemli akciğer hastalığı nedeniyle öldüğünü (Türk basınında bazıları 3 ölüm demiş) ve ölenlerin geçmişte elektronik sigara kullandığını ve bu nedenle elektronik sigara nedeniyle ölmüş olabileceklerini bildiriyor.
Buraya kadar tamam. Amerika’dan gelen bilgiler bu yöndeyse tabii ki aynı şekilde verecekler. Ancak orijinal haberde önemli detaylar var ve bu detaylar olaya farklı bakmamızı sağlıyor. Bu haber yabancı basında pek çok gazetede yayınlanmış ama ben herkesin bildiği bir gazete olan Washington Post gazetesinin haberine odaklanacağım.
Elektronik Sigara Bağlantılı Gizemli Ölümlerin Profili
Haberin orijinalinde, Amerika’da ülke genelinde bugüne kadar elektronik sigara bağlantılı gizemli ölümler kapsamında 6 kişinin ölümü rapor edilmiş ve elektronik sigaranın yan etkileri nedeniyle hastaneye başvuranların büyük bir kısmı, elektronik sigara likitlerinde uyuşturucu maddeler kullandıklarını rapor etmişler.
Kansas’ta sağlık otoriteleri, habere konu olan 50 yaşındaki kişinin bu yaş aralığında 4. ölüm olduğunu ve ölümünün elektronik sigara bağlantılı olduğunu resmi olarak teyit etmiş ancak ölen adamın hangi elektronik sigara cihazını veya hangi tip likitler kullandığını açıklamamışlar. Adamın zaten ciddi sağlık sorunları varmış.
Sanki ölecek adama elektronik sigara verip ölümünü elektronik sigarayla bağdaştırmışlar gibi duruyor bence ya neyse.
Elektronik sigara kaynaklı gizemli ölümler ilk kez orta yaşlı bir adamla başlamış, likitinde marihuana (kenevir bitkisini damıtmak suretiyle) kullandığı teyit edilmiş.
Diğer ölen kişi 65 yaşında ve öncesinde ciddi sağlık sorunları olan eski bir tiryaki.
Washington Post gazetesi, haberin devamında uyuşturucu maddelerinin nasıl kolayca bulunabildiği ve elektronik sigara likitlerine nasıl uygulandığı ile devam edip bitmiş. Amerika’da adamlar E vitamininden yağ çıkarıp (e vitamini asetatı) bunu keneviri kalınlaştırmak için kullanıyormuş ve gizemli ölümler ile anılan vakalarda kullanılan likitlerde bu E vitamini asetatına rastlanmış.
Haberin biz normal kullanıcılar için önemi yok, dağılabilirsiniz 🙂
Kimse Elektronik Sigaraya Yararlı Demiyor ki Zaten
Bu blogta defalarca dile getirdiğim gibi, elektronik sigara bir bardak süt değil. Yararlı da değil. Sadece sigara gibi 4000 zehirden oluşan zehir kokteylinin yanında çok ama çok masum. Elektronik sigara yanlış kullanıldığında pekala sigaradan bile zararlı olabilir (kuru puf, yanlış aroma kullanımı vs). Sadece bu yazılar değil, doğal veya doğala özdeş aromalar, bozulmuş nikotinler, hijyen sağlanmadan yapılan likitler, diasetil ve asetoin içeren aromalar.. dikkat edilecek o kadar çok şey var ki.
İngiltere Sağlık Bakanlığı Ne Dedi?
Bakanlıkta Tütün Kontrol Başkanı olarak görev yapan Martin Dockrell, Amerika’daki ölümler için şu açıklamayı yaptı: Henüz tam bir soruşturma bilgisi elimize geçmedi ancak vakaların çoğunun yasadışı ürünler içeren ev yapımı likitlerle bağlantılı olduğuna dair raporlar var (burada uyuşturucu maddelerinin ismini sayıyor).
Amerika’dan farklı olarak İngiltere’de kalite ve güvenlik açısından sıkı denetim söz konusudur. Buharlayıcıların herhangi bir kötü deneyimini bize bildirmeleri için Sarı Kart Şeması uygulanır.
Bilgi olarak vereyim, İngiltere’de 2016’da diasetil içeren likitleri tamamen yasaklanmıştır. Diasetil, basitçe tereyağı tadı vermek için kullanılan zehirli kimyasaldır, solunmamalıdır.
Bilim Dünyasından Eleştiri
Dr Farsalinos, blogunda bu haberler için şöyle yazmış:
Bu haberlerin duygusal ve yanlış olduğuna ve ayrıca hiçbir bilimsel ve epidemiyolojik temele dayanmadığına şüphe yoktur.
Ve neden bu şekilde düşündüğünü örnekler vererek ve başka çalışmalara atıfta bulunarak kendi blogunda güzelce yapmış.
Yorumum
Gizemli ölümler aslında o kadar da gizemli değil. 10 yılda yaklaşık 450 kişi elektronik sigara bağlantılı şikayetlerle hastanelere başvuruyor. Vakaların çoğu yaşlı ve hastalık geçmişi var (muhtemelen en az 20 sene ateşli sigara içmiş kişiler). Bunlardan 6 tanesi ölüyor. Ölüm nedeni açıklananların hepsi marihuana likiti içmiş, diğerlerinin ne içtiği açıklanmamış.
Türkiye’de zaten bir avuç insan elektronik sigara kullanıyor. Böyle haberlerle milyonlarca insan korkutuluyor ve 4000 zehirlik kokteyli içmeye devam ediyor. Benim gibi üç beş blog, bir iki forumda işin detayları tartışılıyor ama okuyan yok. Sabah gazetesi milyonlara ulaşıyor, bu blog ise 300-500 kişiye, onlar da zaten bilinçli kullanıcılar, değilse bu bloga gelmezler.
Bugüne kadar ateşli sigaradaki 4000 zehir göz ardı edilip hep nikotin suçlandı. Oysa nikotin, diğer kimyasallar içinde belki de en masum olanı (25 yıllık snus çalışması). Nikotin belirli bir doza kadar ne yararlı ne de zararlı. Elektronik sigarada da nikotin olduğundan ateşli sigarayla aynı kefeye konmaya çalışılıyor, tamamen algı yönetimi.
Elektronik sigara dikkatli kullanılmalı, bilinçli kullanılmalı, bu şartlarda ateşli sigaradan çok daha masum olduğuna inanmaya devam ediyorum.
Kendinle İlgilen Twitter Hesabı
.
Yorum Gönder
Yazı ile ilgili yorumunuz?