Zeytin ve Ev yoğurdu – her gün yemeliyiz

Zeytin ve ev yoğurdu, hem çocuğumuz hem de kendimiz için beslenme programınızda günlük tüketilmesi gereken iki besin. Bu şekilde tartışmasız, net yararlar sunan başka kaç besin var? Ayrıca aklınıza “her gün yenmesi gereken” kaç tane besin geliyor?

Bu iki besini yılın her gününde bulabiliyoruz. Yeşil veya siyah, zeytin ve ev yoğurdu maliyetleri nispeten her bütçeye uygun. Yazımda hem zeytin hem de yoğurdun sağlıklı beslenmedeki rolünü anlatmaya çalışacağım. Umarım ki “ben zeytin sevmem, ben yoğurt yemem” diyenleri ikna ederim, umarım bu ürünleri zaten bolca tüketenlere bilmedikleri bir iki şey öğretebilirim.

Her gün zeytin yemeliyiz

Her gün zeytin yemek neden önemli?

Günde 30-40 zeytin yemeyi tavsiye eden Canan Karatay’ı duymuşsunuzdur. Canan Karatay’a göre zeytin altındır ve suyu da altın suyudur. Kalp krizi ve kanserden korunmanın başlıca yoludur. Hatta anne sütü kadar değerlidir. Faydalarını anlatırken de bardak bardak zeytinyağı içer.

Zeytin lif kaynağıdır, kabızlığı önler. Sindirim sistemine yardımcı olur. İçindeki E-vitamini yaşlanmayı geciktirir. Kan basıncını yani tansiyonu dengeler. Kalbi korur, kolestrolü düşürür Zeytinin ağacı, yaprağı, meyvesi, meyvesinin yağı.. Baştan sona şifa kaynağıdır.

Antioksidan olduğu için alkali beslenmede tuzsuz zeytinin önemi büyüktür.

Doğurganlık ve üreme sağlığında faydaları bulunmuştur. Cilde de faydalıdır, kırışıklıkların %20’sini azaltır.

Zeytin Akdeniz ikliminde yetişiyor, dolayısıyla şanslı birkaç ülkeden birinde yaşıyoruz. Zeytin o kadar değerli ki, zeytinyağı kadar kaliteli bir yağı her gün salatalarda kullanmamızı mümkün kılıyor. Umarım Türkiye’de zeytin üretimi hiç bir zaman bitmez ve hep bu bollukta olur.

Uluslararası bir şirkette çalışırken Hint ve Koreli arkadaşların zeytinyağını ülkelerine kargoladıklarını ya da giderken yanlarında götürdüklerini görünce şaşırmıştım. Özellikle Seul’da zeytinyağı çok pahalıymış, kahvaltıda zeytin yemiyorlarmış. İtalya’da kahvaltı hariç her öğünde önümüze zeytin getirildi. İtalyanlar zeytinyağına tapıyor resmen. Üç ziyaretimde de aynıydı. Bize sürekli siyah zeytin ikram edildi.  İtalyan bir arkadaşım hep “ülkenizde bu kadar zeytin varken bize göre çok daha az tüketiyorsunuz” derdi.

Zeytinin içeriği

Marketlerde, pazarlarda satılan veya evde yapılan zeytinler, farklı renk ve görünümlerde olsalar da genel olarak aynı bileşenlere sahip. Yeşil zeytin daha az yağlı. Yeşil zeytin olgunlaştığında kararıp yağlanıyor ve siyah zeytin oluşuyor.

Zeytinde bitkisel protein, yağ, A, C, E vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, kükürt, klor, magnezyum mineralleri var.

Zeytinyağı ise yağda çözünen A, D, E ve K vitaminlerinin deposu konumunda.

Sağlıklı bir beslenmede, “Günlük enerji ihtiyacının %30-35’ini yağlar karşılanmalı ve çeşitli yağları (az doymamış, doymuş ve çok doymamış yağ) eşit oranda içermelidir” denilmektedir. Yağlar içerisinde yer alan zeytinyağının her zaman özel önemi vardır çünkü zeytinyağı yüksek tekli doymamış yağ asidine (oleik asit) sahip ve antioksidanlarca (E-vitamini ve fenolik bileşenler) zengindir (Tunalıoğlu, Yıldız-Tiryaki ve Taşkaya, 2013).

Esra ÖZATA, Dr. Menekşe CÖMERT tarafından 2016 yılında bilimsel dergide yayınlanan “Zeytinyağı ve Sağlıklı Yaşam” isimli çalışmayı okursanız siz de benim kadar etkilenirsiniz. Meyve suyu gibi içilebilen tek yağ, zeytinyağıdır.

Zeytinde bana göre en önemli ve çarpıcı unsur içerdiği E-vitaminidir. Bu vitamin yağda çözünür ve zeytinyağı e-vitamini açısından en zengin gıdalardandır. Doğru zeytinyağının nasıl olması gerektiğini “Trans yağ içermeyen sağlıklı kızartma nasıl yapılır?” isimli yazımda detaylı olarak anlatmıştım. Düşük asitli natürel sızma zeytinyağı kullanılması gerekiyor.

Zeytinin sert kalması için ne yapıyorum

Genellikle sevdiğimiz zeytinden 1 kilo alırız onu da yumuşamadan tüketiriz. Geçen sene bir indirim denk geldi, 9 kilo yeşil kırma zeytin aldık. Üç küçük bidona bölüp her bir bidona bir avuç kaya tuzu ve bir adet aspirin attım. Üzerinden 6 ay geçtiğinde hala sertlerdi. Buzdolabında saklamıştım.

Zeytinin kalorisi ve ph değeri

Her bir zeytinin kalorisi ortalama 5 kcal. Zeytinin ph değeri, hem siyah hem yeşil zeytinde 4 dolayısıyla ph değeri düşük ama besleyiciliği çok yüksek. Alkali beslenmeye önem verenlerin iyi bildiği “pH Mucizesi” kitabının yazarı Dr. Robert Young zeytinyağını düşük seviyede alkali besinler listesine almıştır dolayısıyla zeytinyağını asidik gıdalar arasında düşünmelisiniz.

Her gün ev yoğurdu yemeliyiz

Zeytin ve ev yoğurdu aslında ayrı ayrı anlatılması gereken iki önemli besin kaynağı ancak her gün tüketilmesi gereken kategorisine alabildiğim yalnızca iki besin var, bu nedenle yazıları bölmek istemedim.

Market Yoğurdu

Market yoğurtları tabii ki tüketilebilir ancak size şöyle anlatayım. Bir yoğurdun katı kalması için kullanılan bazı şeyler var, bunlardan en yaygını jelatin. Jelatin kullanımı Türkiye’de yasak, içiniz ne kadar rahatladı?

Okuduğum bir çalışmada “Maltodekstrin ve Transglutaminaz enzimi” kullanılarak da yoğurtta istenen özelliklere ulaşılabileceği yazılıyor. Aynı makalede Türkiye’de market yoğurtlarında kullanılan ek kimyasalların listesi var. Çalışmanın ismi: Yoğurtta Maltodekstrin ve Transglutaminaz enzimi kullanımının yapısal ve duyusal özellikleri üzerine etkisi. İnternetten bulabilirsiniz. Bulamazsanız benden yorumlar aracılığıyla pdf dokumanı isteyebilirsiniz.

Kurumsal yoğurt şirketleri, yoğurtlarını kuru madde, yağ, pH, asitlik, protein açısından sürekli teste tabii tutar. Yoğurdun katı olması ve tercihen bir ay katı kalması çok önemlidir. Jelatin, karregenan ve inülin benim bildiğim birkaç kimyasal. Aslında bu konuda daha derin bir araştırma yapmak lazım, mesela “Market yoğurtlarında kullanılan katkı maddeleri.”

Yoğurt ve süt konusu benim için o kadar önemli ki, yaptığım araştırmaları herkesten önce oğlum için yapıyorum. Market yoğurdu yiyoruz ve aslında içinde ne olduğunu bilmiyoruz.

Ev yoğurdu nasıl yapılır

Blogumda ev yoğurdu yapımı ile ilgili detaylı bir yazı bulunuyor. O yazıda bir aceminin tüm deneyimlerini günlük gibi yazmıştım. Başlangıçta katı yoğurda sadece süt tozu kullanarak ulaşmıştım ancak sonrasında çocuğum da büyüdükçe yoğurt yapma yeteneklerimi biraz geliştirdim.

Yoğurt Makinesi ile Katı Yoğurt Yapımı başlıklı yazımda hem yoğurt makinesi kullanarak hem de klasik usulle nasıl yoğurt yaptığımı okuyabilirsiniz. Ayrıca bu yazıyla bağlantılı olarak “Yoğurt yapımında süt seçimi çok önemli” isimli başka bir yazı daha yazdım ve ev yoğurdu için en uygun sütleri inceledim.

Ev yoğurdu ne kadar süre dayanır?

Market yoğurtları 2 hafta – 4 hafta arasında besin değeri dışında görünüm ve tat açısından stabil kalırken ev yoğurtlarının dayanma süresi daha kısadır. Şahsi deneyimlerime dayanarak ev yoğurdu için tavsiye ettiğim tüketim süresi 1 hafta. Sonrasında tadında ve görüntüsünde bozulmalar başlıyor.

Zeytin ve zeytinyağı buzlukta saklanır mı?

Zeytin ve zeytinyağı buzlukta saklanır. Bunların buzlukta / derin dondurucuda nasıl saklanacağını kısaca özetleyeyim:

Buzlukta ham zeytin nasıl saklanır: 5 dakika suda beklettikten sonra zeytinleri durulayın. Kurutun. Hava aldırmayacak bir kaba koyun, kabın üstünde biraz boşluk bırakın çünkü ham zeytin dondukça bir miktar genişleyebilir. Okuduğum tüm kaynaklarda 6 aya kadar saklanabileceği yazıyor.

Buzlukta salamura zeytin nasıl saklanır: Zeytininizi salamura zeytin suyunda 10 dakika kadar kısık ateşte kaynatın (salamura suyunda 1 litreye 30 gram tuz ölçüsünü kullanabilirsiniz). Yani önce salamura suyu hazırlayacaksınız sonra salamura zeytinleri bu suyun içine atıp kaynatacaksanız, kaynadıktan sonra 10 dakika daha kısık ateşte kaynamaya devam edecek. Sonra suyu süzüp zeytinleri soğuk suda şoklayacaksınız. Soğuk suyla da yıkadıktan sonra kurutup hava geçirmeyen bir kap veya poşette buzluğa atabilirsiniz. 6 aya kadar tadını muhafaza edecektir. (Bu bilgiler freeze it isimli bir İngiliz web sitesinden alındı)

Zeytinyağı buzlukta saklanır mı? Evet ancak çözüldükten sonra tüketmek için birkaç gününüz kalıyor. Bu nedenle elinizde çok kaliteli zeytinyağı varsa içine baharat atıp buz küpü şeklinde saklayabilirsiniz. Teneke teneke buzlukta saklanmaz yani. Zeytinyağı oksijenle oksitlenir bu nedenle hava ve güneşten uzak serin bir ortamda ve 25-26 derece oda sıcaklığında 2 yıl saklanabilir. Ben olsam dondurmazdım.

Lütfen dondurup çözdüğünüz zeytinleri tekrar dondurucuya atmayınız. Parçalanan hücreler nedeniyle çözülmüş bir gıda tekrar dondurulmaz.

Ev yoğurdu buzlukta saklanır mı?

Ev yoğurdu buzlukta saklanır, diğer market yoğurtları da buzlukta saklanabilir. Küçük porsiyonlar halinde hava almayacak şekilde buzluğa koyabilirsiniz. İki aya kadar saklanabilir ancak tadında ekşime, suyunda ayrılma yaşama ihtimaliniz yüksek. Bunları sorun etmeyecekseniz saklayabilirsiniz. Dondurucudan çıkarınca ayran yaparak değerlendirebilirsiniz.

Zeytin ve ev yoğurdu yemediğiniz gün olmasın diyerek yazıyı sonlandırıyorum.